Luật Đất đai 2024 đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho Việt kiều (những người định cư ở nước ngoài mà không có quốc tịch Việt Nam) khi mua nhà trong nước, nhằm tránh việc phải dùng tên người thân làm chủ nhà.
- Giao dịch bất động sản của người từ 15 đến dưới 18 tuổi có được thực hiện?
- Nhà đầu tư vỡ mộng giàu nhanh, tháo chạy khỏi đất khai hoang
Sửa đổi của Luật Đất đai tập trung vào nhiều điểm mới, trong đó có 5 nhóm vấn đề chính. Trong đó, có một nhóm quy định mới nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, bao gồm việc mở rộng quyền sử dụng đất cho công dân Việt Nam, kể cả những người định cư sinh sống ở nước ngoài.
Điều 4 của Luật cụ thể hóa quy định về người sử dụng đất bằng cách bổ sung thêm một nhóm người gốc Việt định cư ở nước ngoài nhưng không có quốc tịch Việt Nam, hay còn gọi là Việt kiều. Nhóm này sẽ được hưởng đầy đủ quyền lợi về đất đai và nhà ở như công dân trong nước và người Việt định cư ở nước ngoài (có quốc tịch Việt Nam).
Trong luật mới, Điều 28 cụ thể quy định rằng người gốc Việt định cư ở nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam và có quyền mua, thuê nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất, nhận quyền sử dụng đất trong dự án phát triển nhà ở, cũng như thừa kế quyền sử dụng đất và các loại đất khác trong cùng thửa đất có nhà. Điều này làm nổi bật sự khác biệt so với luật hiện hành, vì luật cũ không có những quy định này.
Ông Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP HCM, đánh giá rằng các điều khoản trong luật Đất đai mới, kết hợp với luật Nhà ở và luật Kinh doanh Bất động sản có hiệu lực từ năm 2025, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho Việt kiều khi đầu tư hoặc mua nhà ở tại Việt Nam.
Ông lý giải rằng, dù pháp luật hiện hành đã cho phép Việt kiều mua nhà tại Việt Nam, nhưng các thủ tục và giấy tờ phức tạp để chứng minh nguồn gốc Việt Nam thường khiến họ gặp khó khăn và nản lòng.
Do đó, một số Việt kiều đã chọn cách nhờ người thân đứng tên khi mua bất động sản trong nước. Tuy nhiên, điều này đã gây ra tranh chấp và kiện tụng trong một số trường hợp khi có vấn đề hoặc biến cố xảy ra trong gia đình. Đồng thời, nhiều chủ đầu tư cũng gặp khó khăn khi không biết liệu dự án của họ có được phép bán cho Việt kiều hay không, vì điều này cần phải được các cơ quan quản lý phê duyệt.
Ông Hậu cho rằng việc có những quy định rõ ràng trong Luật Đất đai 2024 sẽ tạo tiền đề cho Chính phủ hướng dẫn các cơ quan tư pháp tạo điều kiện để người dân chứng minh nguồn gốc Việt đơn giản hơn.
Một số đơn vị phân tích cũng đánh giá rằng những quy định mới có thể thu hút thêm nguồn kiều hối đổ vào bất động sản Việt Nam trong bối cảnh thị trường vẫn đang gặp nhiều khó khăn. Trong một hội thảo về việc mua nhà cho người nước ngoài và Việt kiều năm 2023, ông Peter Hồng, Phó chủ tịch thường trực của Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài, cho biết rất nhiều người kiều bào mong muốn về nước định cư và đầu tư, nhưng họ gặp khó khăn trong việc hiểu rõ quy trình sở hữu bất động sản.
Theo ông, có khoảng 5,5 triệu người Việt đang sinh sống ở nước ngoài, và có hơn 1 triệu người thuộc thế hệ F2, F3, tức là có bố, mẹ hoặc ông, bà là người Việt Nam. Trong số này, hơn 20% đã đến tuổi nghỉ hưu, và đa số muốn trở về quê hương để sinh sống, đầu tư, và gắn bó với nguồn gốc trong những năm cuối đời. Một khảo sát của Câu lạc bộ Bất động sản TP HCM (HREC) cũng chỉ ra rằng khoảng 3 triệu Việt kiều có nhu cầu sở hữu bất động sản khi trở về Việt Nam sinh sống, trong đó đa số chọn TP HCM.
Theo số liệu mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước TP HCM, lượng kiều hối chảy về thành phố này năm ngoái đã đạt mức cao kỷ lục, với số lượng đạt 9,46 tỷ USD, tăng 43% so với năm 2022 và chiếm hơn một nửa tổng lượng kiều hối trên cả nước. So với tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào thành phố trong năm 2023, lượng kiều hối đã gấp 2,7 lần và tương đương khoảng 14% tổng sản phẩm nội địa bruto (GRDP) của thành phố.
