Trong năm 2023, mặc dù chỉ có 4.725 doanh nghiệp bất động sản mới được thành lập, nhưng đồng thời cũng có đến 4.991 doanh nghiệp phải tuyên bố giải thể và dừng hoạt động kinh doanh.
Gần đây, Bộ Xây dựng đã Thông cáo số 04/TC-BXD liên quan đến việc công bố thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản trong quý IV năm 2023 và cả năm 2023.
Trong báo cáo về hoạt động của các doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động sản, Bộ Xây dựng thông tin rằng chỉ có 4.725 doanh nghiệp mới được thành lập, giảm 45,01% so với năm 2022.
Đồng thời, số lượng doanh nghiệp giải thể và ngừng kinh doanh tạm thời là 1.286 doanh nghiệp (tăng 7,7%) và 3.705 doanh nghiệp (tăng 47,4%) so với năm trước đó, theo số liệu tổng hợp từ Cục Đăng ký Kinh doanh thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Hơn nữa, thị trường đang chứng kiến tình trạng giảm quy mô nhân sự tại các doanh nghiệp bất động sản, không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp nhỏ mà còn đối với những doanh nghiệp lớn trên thị trường.
Ví dụ, tại CTCP Tập đoàn Đất Xanh (mã DXG) tính đến ngày 30/9/2023, số lượng nhân viên giảm xuống dưới 2.480 người, giảm hơn 1.300 nhân sự so với đầu năm. CTCP Dịch vụ Bất động sản Đất Xanh (mã DXS) cũng ghi nhận giảm số lượng nhân viên xuống còn 2.249 người, giảm 1.091 người. Các doanh nghiệp khác như Phát triển Bất động sản Phát Đạt (mã PDR) giảm hơn 100 người, chỉ còn 254 nhân viên; CTCP Đầu tư và kinh doanh nhà Khang Điền (mã KDH) cũng giảm 36 nhân sự, chỉ còn 306 nhân viên…
Bộ Xây dựng cho rằng, mặc dù Chính phủ đã thực hiện những biện pháp mạnh mẽ nhằm thúc đẩy thị trường bất động sản, bao gồm việc nghiên cứu, sửa đổi và bổ sung nhiều văn bản pháp luật liên quan đến đầu tư, xây dựng, quy hoạch, nhà ở, và kinh doanh bất động sản, cùng với các chính sách hỗ trợ như giảm lãi suất tín dụng và hỗ trợ nguồn vốn cho doanh nghiệp bất động sản, tuy nhiên, thực tế vẫn chưa thể giải quyết mọi vấn đề một cách toàn diện. Những biện pháp này chỉ giúp doanh nghiệp “đối phó” mà không thể đưa ra giải pháp cuối cùng.
Bộ cũng đã chỉ ra ba khó khăn và thách thức chính mà các doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động sản đang phải đối mặt trong thời gian gần đây.
Đầu tiên là vấn đề phức tạp và rối ren về mặt pháp lý của các dự án, đặc biệt là trong việc thực hiện quy định về định giá đất, với nhiều vướng mắc; quy hoạch sử dụng đất đã được công bố nhưng kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện vẫn chưa được công bố; quy hoạch chi tiết 1/500 đã được phê duyệt nhưng không phù hợp với quy hoạch cấp trên;…
Thứ hai là việc cơ chế phối hợp giữa các Sở, ban, ngành và địa phương chưa đạt được sự đồng bộ và thời kỳ, đã tạo ra nhiều rắc rối và khó khăn cho các dự án bất động sản. Cụ thể, trong quá trình giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, cơ chế này gây ra những khó khăn và vướng mắc đối với các khía cạnh như thỏa thuận thu hồi đất và áp giá bồi hoàn với cư dân. Ngoài ra, còn có những vấn đề liên quan đến xác định giá đất để tính thu tiền sử dụng đất và thực hiện các thủ tục và hồ sơ của dự án.
Thứ ba, xuất phát từ khó khăn trong việc tiếp cận vốn vay tín dụng, hầu như không thể huy động được vốn từ trái phiếu doanh nghiệp và các nguồn vốn khác. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt vốn để triển khai dự án, buộc phải điều chỉnh tiến độ hoặc tạm dừng triển khai. Cùng với đó, khó khăn về thanh khoản và dòng tiền trở thành vấn đề, đặc biệt là trong bối cảnh áp lực đáo hạn và trả nợ trái phiếu doanh nghiệp trong những tháng cuối năm 2023…
