Việc sang tên sổ đỏ là cách diễn đạt phổ biến để chỉ thủ tục đăng ký sự biến động khi có chuyển nhượng, quà tặng, hoặc thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản kèm theo. Trong trường hợp cha mẹ muốn chuyển nhượng sổ đỏ cho con, nên ưu tiên lựa chọn giữa hình thức tặng cho hoặc để con thừa kế là phù hợp nhất?
- Cách tính giá đất theo mét vuông? Giá 1m vuông đất là bao nhiêu?
- Điều kiện và thủ tục cấp sổ đỏ cho đất nền dự án
Thừa kế quyền sử dụng đất là quá trình chuyển giao quyền sử dụng đất từ người đã qua đời sang người thừa kế, được thực hiện thông qua di chúc hợp pháp hoặc theo quy định của pháp luật. Quy trình chuyển đổi tên trên Giấy chứng nhận (như sổ đỏ, sổ hồng) theo hình thức thừa kế chỉ được thực hiện khi cha mẹ chủ sở hữu đất đã qua đời.
Theo quy định của Điều 624 Bộ luật Dân sự năm 2015, việc để lại di chúc là biểu hiện của ý chí cá nhân, mong muốn chuyển nhượng tài sản sau khi người tạo di chúc qua đời. Do đó, người tạo di chúc có quyền để lại tài sản cho bất kỳ ai, ngay cả khi có những người bị tước quyền thừa kế theo quy định pháp luật.
Tuy nhiên, để tránh các tranh chấp có thể xảy ra sau này, nếu cha mẹ muốn để lại di chúc thừa kế quyền sử dụng đất cho con, việc lập văn bản có công chứng hoặc chứng thực là quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và rõ ràng của ý định.
Việc tặng quyền sử dụng đất là một biểu hiện cụ thể của việc tặng cho tài sản, nói đúng hơn là quá trình người sử dụng đất chuyển giao quyền sử dụng đất của mình cho người khác khi vẫn còn sống, mà không yêu cầu bất kỳ sự đền bù nào. Bên nhận được tặng đồng ý tiếp nhận quyền sử dụng đất này theo sự thỏa thuận giữa hai bên.
Vậy nên tặng cho hay thừa kế sẽ có lợi hơn?
Để quyết định xem nên thực hiện thủ tục tặng cho hay thủ tục để lại thừa kế quyền sử dụng đất cho con, cha mẹ cần nhận thức rõ về ưu điểm và nhược điểm của mỗi hình thức chuyển giao quyền sử dụng đất như sau:
Thủ tục tặng cho quyền sử dụng đất
Ưu điểm:
Quyền sử dụng đất là tài sản cá nhân của cha, mẹ hoặc tài sản chung của họ. Trong trường hợp này, cha mẹ được phép tặng quyền sử dụng đất của mình cho bất kỳ người con nào mà không bị sự cấm đoán hoặc hạn chế từ pháp luật.
Họ cũng có quyền kí kết hợp đồng tặng cho nhà đất với điều kiện. Nghĩa là, bên tặng có thể đặt ra một hoặc nhiều điều kiện mà bên nhận phải thực hiện trước hoặc sau khi nhận tặng, tuân theo quy định của Điều 462 trong Bộ luật Dân sự năm 2015. Tuy nhiên, điều kiện tặng cho phải tuân thủ các quy định cấm của pháp luật và không vi phạm đạo đức xã hội. Do đó, khi ký hợp đồng tặng cho con quyền sử dụng đất với điều kiện và nếu con không tuân thủ đúng, cha mẹ có quyền hủy bỏ hợp đồng và chuyển giao quyền sử dụng đất cho người khác.
So với việc thừa kế, đặc biệt là thừa kế theo quy định pháp luật, việc tặng cho nhà đất ít gây ra tranh chấp giữa các con vì quyền lợi tặng cho, diện tích, thời điểm tặng, và các quyết định khác đều nằm trong tay cha mẹ.
Nhược điểm:
Quy trình tặng cho có thể được thực hiện và hoàn thành trong khoảng thời gian ngắn, đồng thời, con cái cũng có thể nhận được tài sản khi cha mẹ vẫn còn sống.
So với quy trình thừa kế theo quy định pháp luật, việc này có thể là nguyên nhân gốc rễ của những xung đột giữa các người con nếu việc phân chia không được thực hiện công bằng đối với quyền và lợi ích của họ. Điều này khá dễ hiểu vì trong nhiều gia đình, cha mẹ có thể ưu tiên một hoặc một số người con hơn so với những người còn lại.
Thủ tục để thừa kế quyền sử dụng đất
Ưu điểm:
Đối với việc chia thừa kế theo quy định pháp luật: Nếu cha mẹ không ưu tiên đặc biệt cho một hoặc một số người con, thì quá trình chia thừa kế theo quy định pháp luật đảm bảo tính công bằng, tránh gây mất đoàn kết và phân chia đều cho tất cả những người cùng được thừa kế.
Đối với việc chia thừa kế theo di chúc: Cha mẹ được quyền để lại quyền sử dụng đất cho một người con, với một số điều kiện nhất định, trừ khi con dưới 18 tuổi hoặc có khả năng lao động bị mất (trường hợp người được thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc).
So với việc tặng cho mà không áp đặt điều kiện như việc chăm sóc hay nuôi dưỡng cha mẹ, thủ tục thừa kế theo di chúc mang lại ưu điểm khi cha mẹ có quyền điều chỉnh nội dung của di chúc nếu con không thực hiện đúng nghĩa vụ hoặc không đúng bổn phận, bao gồm việc thay đổi người thừa kế, diện tích hưởng, và các điều khác.
Nhược điểm:
Đối với quá trình chia thừa kế theo quy định pháp luật: Thủ tục sang tên chỉ có hiệu lực khi cha mẹ qua đời, điều này có thể tạo ra một số rủi ro mà cha mẹ không thể dự đoán và đánh giá trước, như việc xảy ra tranh chấp về di sản thừa kế như quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở giữa những người thừa kế.
Đối với thủ tục chia thừa kế theo di chúc: Trong trường hợp cha mẹ để lại di chúc, quy trình sang tên thừa kế được thực hiện ngay khi cha mẹ qua đời, điều này có thể gây ra rủi ro liên quan đến tranh chấp di sản thừa kế, đặc biệt là liên quan đến quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở giữa những người thừa kế. Điều này trở nên đặc biệt quan trọng khi di chúc chỉ xác định một người thừa kế và không phụ thuộc vào nội dung của di chúc.
