Lãi suất bình quân liên ngân hàng tăng vọt, kỳ hạn qua đêm đã tăng lên 0,55%, gấp gần 3 lần so với mức ghi nhận vào cuối tháng 9.
Theo dữ liệu mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước, lãi suất bình quân liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính chiếm khoảng 80 – 90% giá trị giao dịch) trong phiên giao dịch ngày 2/10 đã tăng lên 0,55% từ mức 0,19% ghi nhận trong phiên trước đó vào ngày 29/9. Như vậy, so với cuối tháng 9, lãi suất qua đêm giữa các ngân hàng đã tăng gấp gần 3 lần. Điều này cũng đánh dấu mức lãi suất cao nhất kể từ đầu tháng 7.
Ngoài ra, lãi suất cho các kỳ hạn quan trọng khác cũng đang có xu hướng tăng, bao gồm lãi suất kỳ hạn 1 tuần tăng từ 0,4% lên 0,73%, lãi suất kỳ hạn 2 tuần tăng từ 0,65% lên 0,81%, và lãi suất kỳ hạn 1 tháng tăng từ 1,3% lên 1,52%.
Nguồn: SBV
Lãi suất liên ngân hàng đã liên tục giảm sâu kể từ đầu tháng 5/2023, đạt mức thấp gần như ngang với kỷ lục được ghi nhận trong giai đoạn nửa cuối năm 2020. Sự giảm này xảy ra trong bối cảnh hệ thống tài chính đang thừa cung cấp thanh khoản do tăng trưởng tín dụng ở mức thấp.
Lãi suất liên ngân hàng ở mức thấp kỷ lục trong vòng ba tháng qua đã tạo áp lực lên tỷ giá hối đoái, đặc biệt là sự chênh lệch về lãi suất giữa đô la Mỹ và đồng Việt Nam (USD – VND), với sự chênh lệch này lên tới 4 – 5 điểm phần trăm đối với các kỳ hạn dưới 1 tháng. Tình hình trở nên đặc biệt căng thẳng khi đồng đô la Mỹ liên tục tăng giá trên thị trường quốc tế. Thực tế, tỷ giá hối đoái USD/VND tại các ngân hàng đã tăng khoảng 800 đồng so với cuối tháng 6, tương đương với mức tăng 3,3%.
Trong tình hình này, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã quyết định mở lại kênh hút tiền thông qua tín phiếu sau hơn 6 tháng tạm ngưng. Trong 9 phiên giao dịch gần đây, NHNN đã thành công trong việc chào thầu tổng cộng gần 110.600 tỷ đồng qua các tín phiếu, qua đó hút khỏi hệ thống ngân hàng lương VND tương ứng. Các tín phiếu này có kỳ hạn 28 ngày và được chào bán thông qua phương thức đấu thầu lãi suất.
Cho đến phiên giao dịch ngày 3/10, lãi suất trúng thầu cho các tín phiếu đã tăng lên mức 1,18%, thu hẹp đáng kể so với lãi suất bình quân liên ngân hàng cho kỳ hạn 1 tháng. Ngoài ra, có xu hướng giảm về số lượng thành viên tham gia đấu thầu tín phiếu trong các phiên gần đây, cho thấy thanh khoản hệ thống đã phần nào bớt dư thừa hơn.
Các chuyên gia trong lĩnh vực phân tích đánh giá rằng việc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) phát hành tín phiếu nhằm điều chỉnh thanh khoản trong hệ thống tài chính trong ngắn hạn, và từ đó, hy vọng sẽ thúc đẩy mức lãi suất liên ngân hàng VND, giúp giảm chênh lệch lãi suất giữa đồng USD và VND.
Theo nhận định của các chuyên gia tại BSC, trong thời điểm hiện tại, công cụ hút ròng thông qua việc phát hành tín phiếu có khả năng sẽ là công cụ chính mà NHNN sẽ sử dụng để điều tiết thị trường. Do đó, khối lượng tiền hút ròng có thể tiếp tục tăng cho đến khi lãi suất liên ngân hàng tăng trở lại và tỷ giá hối đoái được ổn định hơn.
Theo một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh ngoại hối và nguồn vốn của các ngân hàng, việc phát hành tín phiếu cho thấy tín hiệu về việc tái kiểm soát lãi suất liên ngân hàng của Nhà điều hành. Điều này có nghĩa là, trong trường hợp xảy ra những tình huống xấu xảy ra, NHNN sẽ có khả năng điều tiết dễ dàng hơn mà không gây ra những “sự sốc” cho thị trường tiền tệ. Cụ thể, việc hút tiền thông qua tín phiếu sẽ dẫn đến một lượng tiền không lưu thông trong hệ thống ngân hàng thương mại chuyển về Ngân hàng Nhà nước, không tác động xấu đến tỷ lệ thanh khoản của hệ thống ngân hàng thương mại hoặc thanh khoản của thị trường. Việc hút tiền này không ảnh hưởng đến tỷ lệ thanh khoản chung hoặc cung cầu ngoại tệ, mà chỉ ảnh hưởng gián tiếp đến tỷ giá hối đoái.
“Việc phát hành tín phiếu không ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ giá mà chỉ tác động gián tiếp đến chênh lệch lãi suất. Nó sẽ thực sự hiệu quả khi NHNN có thể hút hết lượng tiền thừa không lưu thông khỏi hệ thống. Do đó, việc này nhằm truyền đạt thông điệp cho thị trường rằng NHNN sẽ tái kiểm soát lãi suất liên ngân hàng nhiều hơn vào cuối năm”, theo nhận định của chuyên gia này.
