Để tạo dựng và duy trì một farmstay hoặc homestay, nhà đầu tư cần lên kế hoạch một cách cẩn thận, bao gồm việc xác định vị trí, quản lý dòng tiền, và học hỏi kiến thức về ngành du lịch và nông nghiệp.
Năm năm trước, chị Hà đã quyết định rời khỏi TP HCM để đến sống tại khu vườn rộng 2 ha của gia đình tại Lâm Đồng. “Khi đó, tôi vừa nghỉ việc và muốn thay đổi môi trường sống. Đồng thời, gia đình có một mảnh đất trống không”, chị Hà kể lại.
May mắn thay, căn nhà của chị nằm trên tuyến đường dẫn tới điểm trekking nổi tiếng Tà Năng – Phan Dũng, mà người du khách đang chú ý. Chị tin rằng nếu biến căn nhà thành homestay, sẽ có nhiều khách du lịch đến, và từ đó, chị đã bắt tay vào việc xây dựng Homestay và duy trì kinh doanh suốt thời gian qua.
Trong thời gian gần đây, tình huống như của chị Hà không còn là trường hợp hiếm. Xu hướng “bỏ phố về quê” để tìm kiếm một lối sống khác biệt, phù hợp với tăng thu nhập và nhu cầu trải nghiệm của người Việt đang ngày càng trở nên phổ biến.
Cùng quan điểm, ông Tân, một nhà đầu tư hoạt động trong lĩnh vực này, đã đánh giá rằng thị hiếu của người mua địa ốc đang chuyển hướng lên các vùng núi và cao nguyên, thay vì những khu vực ven biển như trước đây.
“Qua quan sát bạn bè của tôi, khoảng 60-70% có nhu cầu ở thật với mô hình farmstay và homestay, còn lại coi đây là một loại hình đầu tư, để sau này mua bán khi thấy cơ hội”, ông Tân đã chia sẻ.
Ông cũng cho rằng, sau đại dịch Covid-19, xu hướng này sẽ trở nên mạnh mẽ hơn khi nhiều người cảm thấy cần một nơi trú ẩn khác ngoài đô thị. Ông nhấn mạnh rằng phạm vi lựa chọn thích hợp, theo quan điểm cá nhân của ông, thường nằm cách thành phố khoảng trên hoặc dưới 200 km.
Tuy nhiên, những người đã có kinh nghiệm trong việc đầu tư vào homestay và farmstay đều thấu hiểu rằng, để thực hiện một dự án như vậy một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, thường không dễ dàng. Xây dựng và quản lý một nông trại nghỉ dưỡng không giống như việc mua và đầu tư vào một mảnh đất thông thường, bởi nó còn đòi hỏi các yếu tố như việc trồng cây, xây dựng nhà cửa, bảo dưỡng và duy trì, cũng như tìm cách phát triển các dịch vụ kinh doanh để thu lợi nhuận từ dự án đó.
Công việc đầu tiên cần thực hiện là lựa chọn vị trí và khu vực đất một cách cẩn thận. Theo chuyên gia trong lĩnh vực farmstay, ông Phạm Thanh Tùng, với quy mô từ vài hecta đến cả chục hecta, việc chọn đất yêu cầu xem xét cẩn thận về khí hậu và điều kiện môi trường xung quanh. Vị trí của mảnh đất cũng nên có hạ tầng kết nối với các khu vực trung tâm và xem xét xem nó có thuộc lưu tuyến của các điểm du lịch quan trọng hay không. “Để thắng trong cuộc đua này, bạn phải thắng về vị trí trước hết”, ông nói.
Trong khi đó, một nhà đầu tư có tên là Tân, người đã có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh và đầu tư farmstay ở Lâm Đồng, đề cập đến vấn đề rủi ro pháp lý của mảnh đất, đặc biệt là nếu người mua không có kinh nghiệm và không tiến hành nghiên cứu cẩn thận. “Nếu khu vực đó không được xác định là đất thổ cư và chỉ được quy hoạch cho mục đích nông nghiệp, thì việc đầu tư có thể gặp nhiều khó khăn”, ông nhấn mạnh.
Ông cũng khuyến nghị rằng người mua nên tránh xa những điểm có dấu hiệu tăng giá đất và không nên tin vào những lời hứa mà không thực hiện kiểm tra kỹ lưỡng. “Nếu bạn không kiểm tra cẩn thận, bạn có thể phải đối mặt với việc chi phí mua lại đất sẽ rất cao sau này, thậm chí bạn có thể không có đủ tiền để xây dựng sau khi đã mua”, ông đã chia sẻ. Vì vậy, theo ông, trong quá trình lựa chọn đất, nên tìm những khu vực có thông tin rõ ràng, giá cả ổn định và không bị tác động bởi các yếu tố làm tăng giá.
Thứ hai, để xây dựng và quản lý farmstay hoặc homestay, người đầu tư cần phải tích lũy một lượng lớn kiến thức và kỹ năng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Chị Hà, khi bắt đầu làm Homestay, không biết phải làm thế nào để thực hiện các thủ tục liên quan đến kinh doanh, và thậm chí cả những người ở huyện cũng không biết. Thời điểm đó, chị Hà phải di chuyển liên tục trong khoảng cách 60 km từ nhà để làm các giấy tờ như giấy phép đăng ký kinh doanh hộ cá thể, giấy chứng nhận vệ sinh thực phẩm, giấy phòng cháy chữa cháy, giấy đón người nước ngoài… Chị Hà cho biết: “Tôi đã bắt đầu từng bước một, nếu nhận thấy thiếu giấy tờ nào, tôi sẽ bổ sung, bởi chỉ khi tiến hành thực hiện thì mới biết được những gì cần làm”.
Không chỉ đối mặt với nhiều loại giấy tờ và thủ tục pháp lý, chị Hà cũng đề cập đến thực tế rằng việc quản lý farmstay là một lĩnh vực mới với ít kinh nghiệm và kiến thức du lịch. Do đó, chị phải liên tục học hỏi và nghiên cứu. Chị nói: “Ban đầu, tôi thường dựa vào những trải nghiệm của bản thân và dự đoán nhu cầu của khách hàng”. Chị cũng dành thời gian rảnh để đọc sách và thăm các mô hình homestay và farmstay khác để tìm hiểu thêm về cách làm. Ngoài ra, chị còn tự mày mò các phương pháp quảng cáo và tạo tour.
Theo chuyên gia Phạm Thanh Tùng, để vận hành farmstay hiệu quả, cần có ít nhất hai loại kiến thức chuyên môn: kiến thức về nông nghiệp và kiến thức về dịch vụ lưu trú. Ví dụ, nếu bạn không có kiến thức về cây trồng và chăn nuôi, có thể mua các loại cây trồng hoặc động vật không phù hợp, dẫn đến thiệt hại sau này. Ông Tùng giải thích: “Dựa trên cùng một giống cây, nếu không có kiến thức, bạn có thể tiết kiệm tiền bằng cách mua cây giống rẻ, nhưng sau đó chúng có thể không phát triển tốt và ảnh hưởng đến hoạt động nông nghiệp của bạn”. Đối với những người có khả năng tài chính, ông Tùng khuyên nên thuê các tư vấn để hỗ trợ trong việc điều hành và tối ưu hóa hiệu suất.
Thứ ba, về vấn đề dòng tiền, từ kinh nghiệm cá nhân, chị Hà chia sẻ rằng đối với những người trẻ muốn bỏ thành phố về quê và đầu tư vào homestay hoặc farmstay, cần phải có tiền tiết kiệm hoặc thu nhập từ một nguồn tài chính phụ để đảm bảo cuộc sống trong vòng ít nhất 6 tháng đến 1 năm, trong thời gian mà homestay hoặc farmstay chưa thể tạo ra thu nhập ngay lập tức.
Chị cũng nhấn mạnh rằng khi đầu tư vào homestay hoặc farmstay, cần phải xác định rõ nguồn thu nhập chính của mô hình này sẽ đến từ đâu. Nếu mục tiêu là kiếm tiền từ việc cho thuê chỗ ở, thì cần phải tập trung vào cải thiện hạ tầng ngủ nghỉ, chứ không nên dồn hết tài chính vào việc trang trí vườn cảnh.
Chị Hà lý giải: “Ngay cả khi có một khách duy nhất, chủ nhà vẫn cần phải tận dụng mọi cơ hội để tối đa hóa thu nhập từ khách. Khách hàng không chỉ đến để ở, họ còn có nhu cầu ăn uống, giải trí, và sử dụng các dịch vụ chăm sóc khác. Vì vậy, cần phải nghĩ ra những trải nghiệm mà khách hàng sẵn sàng trả tiền để trải qua.”
Chị cũng nhấn mạnh rằng quan trọng nhất là phải tạo ra lưu lượng tiền ngay từ những giai đoạn ban đầu, vì trong giai đoạn này, có nhiều khoản chi phí cần phải đầu tư. Với số vốn ban đầu có hạn, chị Hà đã xác định các yếu tố quan trọng cần nâng cấp ngay từ đầu và có thể tạo ra thu nhập nhanh chóng.
Chị nói: “Tôi đã chia nhỏ thành từng giai đoạn và dựa vào nhu cầu của khách hàng. Tôi nghĩ rằng không nên đầu tư toàn bộ vào một lần, cũng không cần phải thực hiện các dự án lớn quá sức mà phải vay mượn. Với các loại hình dịch vụ, bạn có thể hợp tác với bên thứ ba để cung cấp, giúp tiết kiệm nguồn tài chính đầu tư.”
Ngoài ra, chị Hà cũng đề cập đến sự quan trọng của việc đa dạng hóa nguồn thu. “Điều này quan trọng không chỉ trong thời kỳ bình thường mà còn trong bất kỳ tình huống khẩn cấp nào”, chị nói và chia sẻ rằng bản thân chị đang thực hiện việc chế biến và kinh doanh các sản phẩm nông nghiệp từ cây trồng gia đình và từ việc mua hàng địa phương. Khách hàng đến homestay có thể trải nghiệm sản phẩm và sau đó mua về làm quà, đồng thời họ còn giới thiệu cho người khác về sản phẩm này.
Chuyên gia Phạm Thanh Tùng cũng đề xuất rằng một farmstay thường cần thời gian ít nhất là ba năm để có dòng tiền ổn định, bởi trong thời gian đó, nông sản sẽ bắt đầu thu hoạch ổn định, tạo điều kiện cho khách hàng có trải nghiệm đầy đủ. Ông nói: “Việc có lãi hay không phụ thuộc vào khả năng kinh doanh của chủ sở hữu”.
Trong thực tế, một số người tham gia vào mô hình này cho biết rằng việc chuyển từ thành phố về quê để làm homestay hoặc farmstay có thể khá khó khăn để kiếm tiền, thậm chí chỉ đủ để duy trì cuộc sống như một công việc làm thuê, và nhiều khi còn vất vả hơn rất nhiều bởi họ phải tự lo mọi thứ từ A đến Z. “Tôi lựa chọn cách sống như vậy chủ yếu để trải nghiệm và tận hưởng, chứ không phải để kiếm tiền nhiều”, chị Hà kết luận.
